Huisvader worden? Hoe doe je dat? – Deel 2

In het eerste deel van het artikel Huisvader worden? Hoe doe je dat? nam ik de tijd om aandacht te vestigen op de voorbereidingen die nodig zijn om huisvader te worden. In dit tweede deel ga ik dieper in op de voorbereidingen, zodat jij weet wat je kunt verwachten. Het originele artikel dateerde uit 2018. Het werd tijd voor de nodige aanpassingen.

Financiële plaatje

In het eerste deel van dit artikel had ik het al even over het financiële plaatje. Het financiële plaatje is enorm belangrijk. Hierover bestaan nogal wat vooroordelen. Dat heb ik ook mogen ervaren toen ik door Editie NL geïnterviewd werd in 2018. Ik werd geïnterviewd naar aanleiding van het nieuws over Jacinda Ardern en haar man. Zij kozen voor een andere rolverdeling. In 2022 kwamen er opnieuw journalisten van RTL langs voor een bijdrage in het RTL Nieuws. Dit keer was ik minder lang in beeld. Het was mijn wederhelft die voornamelijk aan het woord was. Waarom wij het anders hebben gedaan. Dit was naar aanleiding van de rolverdeling binnen de Nederlandse gezinnen.

Een groot vooroordeel is nog altijd dat we het wel erg makkelijk hebben. Mijn wederhelft moet wel heel veel verdienen, waardoor dit allemaal erg makkelijk is. Alleen dan is het immers financieel mogelijk. Kortom, mijn wederhelft heeft dus een topfunctie. Was het maar zo’n feest.

Zonder je een kijkje te geven in ons huishoudboekje kan ik je vertellen dat we begonnen met een goed gesprek over ons financiële plaatje en dat dit gesprek sinds 2014 nooit is gestopt. Dat geeft aan dat het dus geen financieel feestje is. Daarmee zeg ik niet dat we in armoede leven.

Wat ik er wel mee zeg is dat je een goed gesprek met elkaar moet hebben over de financiële consequenties van de beslissing van de man om huisvader te worden. In ons geval was het altijd al zo dat zij meer verdiende dan dat ik dat deed. Dat is voor veel mannen overigens nog steeds heel erg moeilijk om toe te geven. Ik doe daar minder moeilijk over. Desondanks was het wegvallen van mijn inkomen iets waarmee rekening gehouden moest worden.

Ondanks een drietal uitstapjes die ik maakte, waarbij ik terugkeerde in loondienst, moesten we rekening houden met een veranderde financiële situatie. Deze uitstapjes waren geen blijvertjes overigens. Uiteindelijk werd het huisvader, gecombineerd met zelfstandig ondernemerschap. Dat zelfstandig ondernemerschap is beperkt overigens.

In de meeste gevallen kiest men er niet voor om naast het huisvaderschap nog een betaalde functie te vervullen. Lange tijd heb ik veel onbetaalde werkzaamheden vervuld. Nu de kinderen ouder worden, is meer mogelijk. Wanneer je ouder bent van jongere kinderen, is minder mogelijk. Dat is iets waarmee je rekening moet houden.

Verschillen in salaris

Er zijn verschillen in salaris. Laten we daarover even heel eerlijk zijn. Het komt voor. Dat blijkt wel uit de cijfers die gepresenteerd werd door het CBS in november 2022 (bron). Hoewel het verschil in loon tussen vrouwen en mannen sinds 2018 iets is afgenomen, is er nog wel sprake van een verschil in salaris. In 2020 was dat in het bedrijfsleven zes procent. Bij de overheid drie procent. In 2018 was dat zeven procent in het bedrijfsleven en vier procent bij de overheid. Dat lijkt klein, maar je zal maar net tot die zes of drie procent behoren.

Dan zijn er nog de carrière mogelijkheden of de kansen die vrouwen krijgen op de arbeidsmarkt. Die zijn niet altijd gelijk. Wanneer je een relatie hebt met iemand van hetzelfde geslacht en die persoon is vrouw, dan heb je beide te maken met hetzelfde probleem. Heb je een relatie met iemand van hetzelfde geslacht en is die persoon man, dan zou je kunnen stellen dat je dit probleem minder zou ervaren. Dan zouden er weer andere factoren een rol kunnen spelen. Bijvoorbeeld discriminatie op basis van seksuele voorkeur. Is dit het geval, dan is het de vraag of je nog langer werkzaam zou moeten zijn voor een werkgever die zich hieraan schuldig maakt. Dat is een heel andere discussie, denk ik.

Het is gemakkelijker gezegd dan gedaan om “even” op zoek te gaan naar die baan die je meer salaris zal opleveren. Voortdurend aan te halen dat de banen er niet zijn of de kansen er niet zijn is ook zinloos, denk ik. De enige oplossing om erachter te komen is door actief te zoeken. Hoe moeilijk dit ook is. Dat is iets wat je niet alleen moet doen. Dit kun je samen doen. Wanneer de man besluit huisvader te worden, dan is dit een gezamenlijke beslissing. Waarom zou een carrière switch dit niet kunnen zijn als het gaat om het onderzoek? Mijn wederhelft heeft mij bij haar sollicitaties ook gevraagd mee te kijken. Dat kwam niet voort uit onzekerheid of een gevoel dat ze het niet alleen zou kunnen.

Is het geen probleem om meer te gaan werken en levert het verder geen andere problemen op, dan zou je kunnen stellen dat daarmee de financiële hobbels al voor een groot deel opgelost zijn. Toch? Niet helemaal.

Onvoorziene omstandigheden

De financiële situatie is mogelijk ingesteld op twee inkomens. Een daarvan zal wegvallen. Je zal echt een overzicht moeten maken op de ouderwetse manier van wat er maandelijks binnenkomt en wat er maandelijks uitgaat. Alleen dan weet je of je maandelijks rond gaat komen. Wat je alleen niet weet zijn de onvoorziene omstandigheden.

Die onvoorziene omstandigheden kunnen je behoorlijk verrassen. Logisch. De naam zegt het al. Je weet niet wanneer je wasmachine stuk gaat. Ook weet je niet wanneer een van de kinderen besluit om iets stuk te maken dat echt vervangen moet worden. Wat je wel weet is dat je bijvoorbeeld op bepaalde dingen kunt bezuinigen.

Heb je een tweede auto nodig? Wat zijn de mogelijkheden om een auto te delen bijvoorbeeld? Waarom doe je eigenlijk boodschappen bij de ‘dure’ supermarkt, terwijl je dezelfde producten ook kunt scoren bij verschillende supermarkten? Dat vergt tijd en moeite, maar het is interessant.

Opvang voor de kinderen

Wat je niet nodig hebt is opvang voor de kinderen. Misschien dat je de kinderen nog wel naar de peuterspeelzaal wilt brengen, als voorbereiding voor de kleuterschool. De vraag is of dit echt noodzakelijk is. Je hebt in ieder geval geen dagopvang meer nodig.

Wat je eigenlijk ook niet nodig hebt is het overblijven op school. Tenzij de school daarvoor geen kosten in rekening brengt. Er zijn helaas nog steeds scholen die van mening zijn dat er kosten in rekening gebracht mogen worden voor het overblijven wanneer een continurooster gehanteerd wordt. Als ‘slimme’ truc noemt men dat dan geen continurooster. Op deze manier denkt men dan alsnog kosten in rekening te kunnen brengen voor het overblijven. Dan kan men professionals inschakelen voor het overblijven.

Enkele jaren geleden heb ik me voor laten lichten door het ministerie en men verduidelijkte dat het niet is toegestaan om ouders op te laten draaien voor de kosten voor deze vorm van overblijven. Het is anders wanneer ouders wel de keuze hebben om hun kinderen op te halen tussen de middag. Noemt men het rooster geen continurooster, maar voldoet het aan hoe een continurooster eruitziet, ook dan mogen er geen kosten in rekening gebracht worden.

Dus, afhankelijk van hoe de basisschool dit geregeld heeft, kun je mogelijk besparen op de opvang van de kinderen tussen de middag.

Hoeveel tijd kost het?

Een van de meest gestelde vragen aan deze huisvader: hoeveel tijd kost het? Dan wordt er gevraagd hoeveel tijd het voor mij kost om het huishouden te doen. Dat vind ik een rare vraag. Die vraag wordt, opvallend genoeg, gesteld aan een huisvader. Ik heb de vraag niet vaak gesteld zien worden aan een huismoeder.

Er bestaat geen vaste regel. Er bestaat geen vast schema. Het is onmogelijk om je te vertellen hoeveel tijd het gaat kosten. Dat is helemaal afhankelijk van wat je zelf doet en hoe je dit doet. Wat je in ieder geval niet moet doen: verantwoording afleggen aan anderen. Je bent aan niemand verantwoording verschuldigd.

Minder werken?

Misschien is het volledige huisvaderschap een te grote stap voor je. Minder werken? Dat is natuurlijk ook mogelijk. Dan kies je voor het parttime huisvaderschap. Iedere werkende Nederlander heeft het recht om minder te werken. Dit recht hoeft niet altijd uitgevoerd te worden door de werkgever. Met andere woorden: je kunt er niet altijd vanuit gaan dat je toestemming krijgt om minder te werken. Toch is het wel zo dat er zwaarwegende belangen moeten zijn om dit te weigeren. Wat een werkgever niet zomaar mag weigeren: dat je bijvoorbeeld je kinderen niet naar school mag brengen en daarna pas mag beginnen met werken.

De komst van het thuiswerken door corona heeft veel veranderd. Ik weet nog zo goed hoe vaak ik gevraagd heb destijds of het mogelijk was om bepaalde werkzaamheden vanuit huis uit te voeren. Toen ik voor een softwareontwikkelaar werkte en veel FAQ’s moest schrijven, leek het me zinvoller dit vanuit huis te doen. Op kantoor werd ik voortdurend gestoord. Thuis was het veel rustiger. Dit verzoek werd geweigerd. Na de geboorte van mijn eerste kind kreeg ik niet de mogelijkheid om gebruik te maken van een thuiswerkdag. Andere collega’s kregen dat wel. Een raar verhaal.

Bij een andere werkgever weer een soortgelijk verhaal. Later begreep ik dat thuiswerken tijdens de perioden van lockdowns helemaal geen probleem meer was. Het kon allemaal. Men omarmde het thuiswerken. Zo zie je maar wat er allemaal kon veranderen.

Zelf koos ik ervoor om na de geboorte van beide kinderen twee weken vakantie op te nemen. Daar had ik hard voor gespaard. Inmiddels hoeft dit niet meer. Ik wilde bij mijn laatste werkgever gebruik maken van de mogelijkheden voor ouderschapsverlof. Dat werd zelfs geweigerd. Ik moest toen maar minder gaan werken. Dat was de uiteindelijke reden voor mijn burn-out en de reden dat ik uiteindelijk huisvader werd. Een werkgever mag veel, maar minder dan dat dit vroeger mag. Mijn advies: bekijk de regels die de afgelopen jaren veranderd zijn. Vooral de regels omtrent ouderschapsverlof. Meer informatie is te vinden via de website van de Rijksoverheid.

Toch stoppen met werken?

Ben je er toch van overtuigd dat het volledige huisvaderschap echt iets voor jou/jullie is: ga er dan voor! Mits je alles goed doordacht hebt. Samen dus! Dan rest er niets meer dan een ontslagbrief op te stellen. In de brief die je richt aan je leidinggevende/werkgever geeft je aan wanneer je het contract wilt beëindigen en waarom je dit wilt doen. Vermijd hierin eventuele gevoelens van boosheid of rancune te vermelden, indien die van toepassing zouden zijn. Je moet deze brief of e-mail altijd versturen. Een mondelinge afspraak is niet voldoende.

Belastingdienst

Wanneer je stopt met werken, dan moet je dit ook doorgeven aan de Belastingdienst. Dit heeft namelijk gevolgen voor eventuele toeslagen die je ontvangt of gaat ontvangen. Denk dan bijvoorbeeld aan de kinderopvangtoeslag of het kindgebondenbudget. Misschien kom je juist in aanmerking voor andere toeslagen.

Verzekeringen

Denk je ook even aan de verzekeringen? Misschien was jij verzekeringnemer, omdat je een verzekering afsloot via je werkgever. Mag je deze dan nog aanhouden onder dezelfde voorwaarden? Is het zinvol om over te stappen naar en andere verzekeraar? Misschien dat er via je partner ook wat mogelijk is.

Deel 1

Ben je hier terechtgekomen, maar heb je het eerste deel gemist? Geen zorgen: klik hier voor het eerste deel.

Afbeelding bovenaan deze pagina: Unsplash.