Op de sterfdag van Moeder Teresa (geboren als Anjezë Gonxha Bojaxhiu op 26 augustus 1910 en overleden op 5 september 1997) is het de Dag van liefdadigheid. Deze dag is door de Verenigde Naties (VN) in 2012 in het leven geroepen om zo stil te staan bij het belang van naastenliefde.
Wie was Moeder Teresa?
Ze werd geboren in Skopje (Noord-Macedonië) en dat was in een heel andere tijd. Toen was het land dat we nu kennen als Noord-Macedonië onderdeel van het Ottomaanse Rijk. Ze groeide op in Gkakovë (nu Kosovo). Op zeventienjarige leeftijd trad ze toe tot de orde van Onze lieve vrouw van Loreno (Rathfarnham, Ierland). In 1928 vertrok ze naar Kolkata (India), waar ze uiteindelijk zou uitgroeien tot een symbool voor liefdadigheid.
Naam
De keuze voor haar naam had alles te maken met haar inspiratie. Die vond ze in Theresia van Lisieux (2 januari 1873 – 30 september 1897). Van Lisieux is een Franse heilige en haar feestdag valt op 1 oktober. Ze geldt als patrones van de missionarissen en het missiewerk. Ook is ze patrones van zowel Frankrijk en Rusland. Ze werd slechts 24 jaar oud en overleed aan de gevolgen van tuberculose. Dit keer herstelde ze niet. Dat zou wel gebeurd zijn toen ze tien jaar oud zou zijn geweest, totdat er een Mariabeeld boven haar bed naar haar glimlachte. Dit was voor haar de reden om toe te treden tot de orde van de Ongeschoeide Karmelietessen in Lisieux. Dit deed ze al, met toestemming van Paus Leo XIII, op vijftienjarige leeftijd.
Bestrijding lepra
Moeder Theresa trok zich het lot aan van mensen die getroffen werden door lepra en besloot dat daar de aandacht op gericht moest worden. Ook mensen die dakloos waren en in het bijzonder kinderen verdienden aandacht. Ze kreeg toestemming van paus Pius XII om een klooster te vestigen in Kolkata en een orde te stichten: de orde van de Missionarissen van Naastenliefde. Deze orde zou ook buiten India groeien. In totaal zouden er over de hele wereld 90 locaties opgericht worden waar de orde gevestigd zou zijn. Ook in Nederland (sinds 1977 in Rotterdam).
Het werk leverde haar in 1979 de Nobelprijs voor de Vrede op.
Controverses
Naast veel lof voor haar werk, waren er ook controverses. Haar standpunten over abortus, de manier waarop ze aankeek tegen (verantwoord) ouderschap en anticonceptie leverden haar veel kritiek op. Sommigen meenden dat er in het Westen een te rooskleurig beeld was ontstaan over Moeder Theresa, waarbij men voor een deel vergat dat men te maken had met een conservatief katholiek persoon. Bovendien waren er beschuldigingen die na haar dood geuit werden waarbij ze geld aangenomen zou hebben van partijen die niet zuiver waren. Denk dan aan de Haïtiaanse dictator Jean-Claude Duvalier of de Amerikaanse bankier en voorzitter van de door faillissement getroffen Amerikaanse bank Lincoln Savings and Loan Charles Keating. Opvallend was wel dat het Vaticaan beide heren als getuigen opnam voor de heiligverklaring van Moeder Theresa. Die heiligverklaring kwam er overigens, in 2016. Eerder, in 2003 was ze al zalig verklaard.
Doet dit alles afbreuk aan deze dag? Eigenlijk niet. Liefdadigheid staat centraal op deze dag, niet de persoon. Samen met liefdadigheid staat op deze dag ook solidariteit centraal. Meer hierover lees je via de website over dit onderwerp die de VN aanbiedt. Deze website is hier te vinden.
