Een discussie over racisme na het oversteken

Het is geen verwijt over de discussie die ontstond na het oversteken. Je kunt het immers niet met iedereen eens zijn. Waar het wel om gaat: vandaag werd ik beticht van racisme. Een kwetsende opmerking. Hoe los je dit soort dingen op? Ik koos voor mijn manier.

Situatieschets

Een situatieschets: een oversteekplaats bij het zwembad in de Zuid-Hollandse plaats Oegstgeest. Ik stak over en een wachtende auto trok erg hard op, op weg naar de hockeyclub die naast het zwembad te vinden is. Dat was nummer een. Op weg terug van de auto naar de ingang van het zwembad volgde nummer twee. Je kunt erover discussiëren of het iets te snel optrekken was. Voor mijn gevoel was ik nog niet echt “helemaal” overgestoken. Er volgde en discussie, omdat ik zei: “Je kunt ook wat minder snel optrekken.” De dame in kwestie was het daarmee niet eens en begon een discussie. Haar laatste zin: “Zeker omdat ik een buitenlander ben!” Om vervolgens weg te rijden.
 
Iemand aanspreken omwille van uiterlijk, geloofsovertuiginggeloofsovertuiging seksuele voorkeur of leeftijd is gelijk aan racisme. Althans, zo denk ik erover. Ik ben van mening dat je mensen niet uit- of buitensluit op basis daarvan geef je iedereen een eerlijke kans die men mag verdienen. Ik geloof dat we moeten leren van dat wat fout is gegaan in de geschiedenis. Een van die fouten, dat is zonder meer de periode waarin een totalitair regime een verschrikkelijke stempel drukte op de geschiedenis. Het feit dat ik hier in vrijheid over kan schrijven is een groot geschenk. Dan komt het niet in mij op, om iemand “extra” aan te spreken omwille van vermeend racisme. Dat doet ontzettend veel pijn. Ik ben nooit eerder in mijn leven zo aangesproken.
 
Ik had twee dingen kunnen doen. Weglopen en terugkeren naar het partijtje van mijn zoon en dochter of doorlopen richting de hockeyclub. Ik koos voor het laatste. Niet om nogmaals de discussie te beginnen of ze wel of niet te snel was opgetrokken. Nee, ik wilde haar rustig verduidelijken dat dit pijn deed. Maar ook wilde ik haar laten zien dat er misschien wel mensen in dit land wonen die dit wel zouden doen (aanspreken omwille van racistische motieven).

Politie

De nieuwe discussie begon met een dreigement. Ze zou de politie bellen. Ik verduidelijkte dat dit niet meer ging om het oversteken, maar om wat er daarna gezegd werd. Niet alleen dat het pijn deed. Ik vertelde haar dat we blijkbaar in een situatie terechtgekomen zijn in dit land, waarin gedacht wordt dat bepaalde handelingen een racistisch motief hebben. Maar ook dat het niet goed is om die “kaart” in te zetten. Je kunt het aanspreken niet altijd “linken” aan racisme. Toch voelt zij dit blijkbaar zo. Er zijn misschien middagen geweest dat zij wel is aangesproken of haar kinderen. En dat terwijl ze ouders heeft met twee nationaliteiten (zo verduidelijkte ze). Het is verschrikkelijk om te moeten horen dat ze door sommige mensen daarom niet als “volwaardig” zal worden gezien. En toch zal ze hiermee moeten omgaan, gedwongen.
 
We kwamen samen er niet uit over het optrekken. Maar dat maakt niet uit. Belangrijker is dat we er samen wel uitkwamen voor wat betreft de opmerking erna. Ze zag dat mij dit pijn deed.
 
Je kunt na het lezen drie dingen doen. De eerste optie is om na het lezen verder te gaan met wat je aan het doen was of wilde doen (excuses voor het storen van mijn kant).
 
De tweede optie -en dit zie ik helaas vaker in de digitale wereld- is het geven van een boze reactie. Een reactie die twee kanten op kan gaan. Dat “we” het er zelf naar gemaakt hebben. “We” is overigens raar; ik stemde de laatste keer toch echt niet op een partij aan de rechterzijde van de politieke arena. Of het kan een boze reactie zijn in de trant van “zij” voelen zich altijd het slachtoffer. Wie is “zij” in dit geval? En is dat altijd zo? Dat is hetzelfde als te suggereren dat ik handelde uit racistische motieven…
 
De derde optie is meer realistisch: inzien dat er in dit land met zoveel vrijheid bepaalde situaties ontstaan waarin mensen zich buitengesloten en zelfs verstoten worden. Omwille van wie ze zijn, hoe ze eruitzien, waarin zij geloven, van wie ze houden of gewoon omdat ze “te oud” zijn. Dit zijn geen tweederangsburgers of inwoners. Dit zijn geen profiteurs. Dit zijn geen extremisten. Dit zijn geen mensen die Nederland willen afbreken.

Niet met elkaar eens te zijn

We hoeven het in dit land niet met elkaar eens te zijn. Het is de manier waarop je bepaalde standpunten naar voren brengt die bepalend is voor veel meer dan alleen jouw mening. Het zorgt er misschien zelfs voor dat dit zal leiden tot alleen maar meer “scherpheid.” Tot een verdeeldheid en tot misschien veel ergere dingen.
 
Vrijheid is een geschenk. Het is een geschenk voor iedereen die in dit land woont. Gebruik het goed en behandel het niet zoals kraanwater. Het is niet normaal dat er voldoende water uit de kraan komt. Het is het “product” van samenwerking. Zonder deze samenwerking komt er maar een ding uit de kraan: vervuild water, waarmee je niets kunt beginnen. Of waar je zelf aan zal moeten werken.
 
Daarom leer ik mijn kinderen dat ze niet moeten oordelen op basis van iets dat zij “anders” vinden of misschien niet kennen. Alles en iedereen heeft recht op een eerlijke eerste kans. En wanneer ik dit “vertaal” naar de situatie van deze middag: de eerste kans was geen goede, maar door een dialoog zijn we er voor wat betreft het racisme er samen goed uitgekomen.